Đối với người Khơme, trang phục không chỉ để mặc mà còn phải thỏa mãn cả về mỹ thuật, tín ngưỡng và tâm linh. Trang phục dân tộc Khơ Me Tùy theo từng hoàn cảnh khác nhau mà người phụ nữ Khơme lựa chọn cho mình những bộ trang phục truyền thống khác nhau. Cũng […]
Đối với người Khơme, trang phục không chỉ để mặc mà còn phải thỏa mãn cả về mỹ thuật, tín ngưỡng và tâm linh.
Trang phục dân tộc Khơ Me
Tùy theo từng hoàn cảnh khác nhau mà người phụ nữ Khơme lựa chọn cho mình những bộ trang phục truyền thống khác nhau. Cũng giống như nhiều dân tộc thiểu số khác, trang phục truyền thống của phụ nữ Khmer khá cầu kỳ và màu sắc rực rỡ.
Đó là sự kết hợp hài hòa giữa áo tầm vông (còn gọi là áo cổ vòng), vận xà rông và “sbay” cùng với những hạt cườm, hạt kim sa lấp lánh được đính trên nền hoa văn tinh xảo. Áo tầm vông thường được dệt bằng tơ tằm hay chỉ kim tuyến với nhiều họa tiết hoa văn khác nhau, xà rông là một mảnh thổ cẩm rộng khoảng 1m, dài 3,5m khi mặc thì cuốn lại che nửa người phía dưới. Để tôn thêm nét dịu dàng uyển chuyển đầy nữ tính trong bộ lễ phục này không thể thiếu “Sbay” – một loại khăn lụa mềm mại được cuốn chéo từ vai trái xuống bên sườn phải.
Trang phục dân tộc Khơ Me trong ngày hội
Điểm nổi bật trên trang phục truyền thống của người phụ nữ Khơme là bao giờ cũng đính hạt cườm hay kim sa sáng lấp lánh kết hợp với hoa văn tinh xảo, thêm vào đó là gam màu khá sặc sỡ… càng làm tăng thêm vẻ đẹp của trang phục.
Trong những ngày lễ, tết, người dân Khơme thường diện trang phục chủ yếu là màu vàng. Đây là màu gợi không khí hội hè, cũng là màu sắc chủ đạo trong trang trí kiến trúc tôn giáo truyền thống thường gặp trong các ngôi chùa Phật giáo.
Để làm nên bộ trang phục dân tộc đặc sắc, người Khơme có kỹ thuật nhuộm khá tinh tế gọi là “tkat”và “batik” khiến vải vóc, tơ lụa bóng mà màu sắc không phai. Váy của phụ nữ Khơme được dệt bằng chất liệu tơ tằm, sợi bông hoặc chỉ kim tuyến, kết hợp rất nhiều hoa văn và họa tiết.
Người Khơme quan niệm để được khoẻ mạnh cần đeo vào cổ tay hoặc thắt lưng một sợi dây bùa có gắn một mảnh xương hay nanh vuốt thú dữ như hổ,cá sấu,heo rừng… để ngăn trừ gió độc, tà ma… do vậy, trang sức là bộ phận rất quan trọng trên trang phục từ xưa đến nay. Nghề chế tác đồ trang sức hình thành từ rất sớm và có những sản phẩm độc đáo. Những chiếc vòng cổ, lắc tay có môtip đa dạng nhưhình trăng lưỡi liềm, hình thoi, hình trái cây, hình chim, hình thú… được đông đảo phụ nữ ưa chuộng và họ coi đây là vật dụng không thể thiếu mỗi khi đi ra đường.
Biểu hiện rõ nhất trang phục phục truyền thống của người Khơme là trong lễ cưới. Theo phong tục, chú rể sẽ mặc chiếc “sampôt hôl” có màu đỏ và trang trí hoa văn. Ngoài ra, chú rể có thể mặc loại áo Khơme ngắn màu đỏ hoặc trắng, cổ đứng, tay dài, cài 9 cúc ở phía trước. Nơi vai trái vắt dải khăn (khăn kânxail) đeo thêm con dao cưới (kầm pach) nhằm mục đích múa mở đường trong lễ cưới, để cắt trầu cau cho cô dâu dùng, hoặc còn được giải thích là biểu tượng cho lòng trung thuỷ,sẵn sàng hy sinh cho tình yêu (qua sự tích nàng Tiêu,chàng Tum)…
Trang phục dân tộc Khơ Me
Trong khi đó, trang phục truyền thống của cô dâu là chiếc “sampôt” bằng sợi kim tuyến hay tơ tằm màu đỏ sậm hoặc màu hồng cánh sen sậm, dài đến cổ chân, có dệt hoa văn cùng chiếc áo ngắn tay bó chẽn hoặc để hở một bên vai (xabây). Một tấm “sronko” có dạng như chiếc yếm hình bán nguyệt quàng phi trước quanh chân cổ, che phủ hầu hết phần trên của ngực áo.
Ngoài ra, cô dâu còn quàng xéo ngang ngực tấm khăn hình chữ nhật dệt bằng sợi kim tuyến rực rỡ. Trên đầu đội mũ cưới quý phái hình tháp nhọn 3 tầng và một chiếc khăn lộng lẫy “kà păng”. Chiếc mũ của cô dâu thường có màu đỏ, trang trí họa tiết sặc sỡ bởi các hạt ngọc trai, hạt xoàn nhân tạo hay thêu hoa cườm xà xung quanh. Trên mũ cắm tua tủa các cây trâm (sniêk sok) gắn bông hoa tròn đủ màu như một rừng hoa khoe sắc (tượng trưng cho tuổi trẻ của cô dâu tươi đẹp như mùa xuân). Nơi chân mũ gắn hai chuỗi hạt ngọc rũ dài xuống hai bên tai của cô dâu.
Trang phục của cô dâu Khơme còn có thêm hoa tai được làm bằng hình cầu, chế tác bằng đồng thau giống hình dáng của các loại trái cây. Đây có thể là một nét riêng biệt của dân tộc Khơme mà không phải nơi nào cũng có được.
Theo dantocviet
