Quan họ Bồ Sơn – mạch nguồn cảm xúc

Ông Nguyễn Văn Vĩ, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Quan họ Bồ Sơn cho hay: Từ xa xưa người dân Bồ Sơn vốn yêu ca hát. Trai, gái ai cũng thuộc đôi ba lời Quan họ làm vốn ứng xử. Mỗi một câu, một chữ Quan họ là lời ăn tiếng nói được kết tinh từ sự trải nghiệm của người xưa trong cách đối nhân xử thế, lịch thiệp và tao nhã của người Quan họ. Nay chúng tôi có trách nhiệm phải bảo tồn, duy trì và phát huy cái bản thể vốn có, để Quan họ trường tồn và lắng đọng mãi trong mỗi người.

Câu lạc bộ Quan họ Bồ Sơn hiện có gần 80 thành viên tham gia sinh hoạt, trong đó có những nghệ nhân Quan họ như: Tạ Thị Vi (85 tuổi), Nguyễn Thị Quyết (84 tuổi), Nguyễn Thị Thúy (78 tuổi)… vẫn hăng say, miệt mài truyền dạy lề lối Quan họ cho lớp trẻ. Hiện nay, ngoài Chủ nhiệm ra, câu lạc bộ có 2 Phó Chủ nhiệm, một người phụ trách thành viên trên 60 tuổi, một phụ trách dưới 60 tuổi, mỗi tháng tổ chức sinh hoạt 1 đến 2 lần. Câu lạc bộ khuyến khích động viên và tạo điều kiện cho các thành viên sưu tầm và học các bài Quan họ cổ để lưu giữ và truyền dạy cho thế hệ trẻ. 

Trong vài năm gần đây, phong trào hát Quan họ của người dân Bồ Sơn diễn ra sôi nổi rộng khắp, hễ có thời gian mọi người lại tụ lại với nhau giao lưu hát đôi làn Quan họ. Không ai bảo ai, cứ nghe, cứ hát Quan họ mà say khi nào không hay, nó ngấm dần vào máu thịt, khi có canh hát trong khu, người người nhà nhà lại dành chút thời gian đến tham gia và nghe, xem Quan họ hát, Quan họ “chơi”.

Hàng năm Câu lạc bộ đều tổ chức giao lưu với các câu lạc bộ bạn như: Khả Lễ, Xuân Ổ… đặc biệt vào những ngày lễ hội, khu mời chạ anh Y Na (Kinh Bắc) đến giao lưu hát Quan họ thâu đêm suốt sáng. Vào những ngày mừng thọ các cụ trong câu lạc bộ thì những thành viên lại tổ chức canh hát hát mừng, vừa thể hiện tấm lòng tri ân với người cao niên đã truyền dạy Quan họ vừa có cơ hội được “cây đa, cây đề” uốn nắn chỉ bảo trong cách nhả chữ, lấy hơi để khi hát đạt được “vang- rền-nền-nảy”.

 Người dành tâm huyết lớn trong việc thành lập câu lạc bộ quan họ là NSƯT Tạ Thị Hình. Ngay từ khi manh nha hình thành câu lạc bộ, bà tích cực vận động những người Bồ Sơn yêu và biết hát Quan họ vào Câu lạc bộ, đồng thời cùng các nghệ nhân truyền dạy bài bản, từ kỹ năng ca hát thông qua 5 giọng lề lối cơ bản: La rằng, Tình tang, Đường bạn, Cây gạo, Cái ả, sau đến các giọng lẻ, giọng vặt và giã bạn. Bên cạnh đó những bài Quan họ cổ, lề lối hình thức sinh hoạt Quan họ, diễn xướng truyền thống, phong tục, tập quán cũng được chú ý… nhằm bảo tồn và phát huy giá trị gốc của Quan họ.

Hàng năm câu lạc bộ đều cử 5-7 cặp anh hai, chị hai tham gia luyện tập dự thi hát đối đáp đầu xuân do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức tại Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc. Năm nào câu lạc bộ cũng gặt hái được thành công. Đầu năm nay, cặp liền chị Nguyễn Thị Năm và Nguyễn Thị Phê đã xuất sắc giành giải Nhì nội dung đối đáp 150 bài.

Rời nhà ông Vĩ ra về, đầu ngõ giọng Karaoke của một bé gái vang lên những giai điệu mượt mà, sâu lắng trong bài “Làng Quan họ quê tôi”, thế mới hay, người dân Bồ Sơn từ già đến trẻ đều yêu văn nghệ và luôn có ý thức trân trọng, giữ gìn để Quan họ trường tồn cùng dòng chảy văn hóa dân tộc.