Lên Mộc Châu hay Tây Bắc mùa này, hoa quả không có nhiều, song có một món ăn chơi thú vị không thể bỏ qua: Chăm chéo (nhót xanh cuốn bắp cải, chấm chẳm chéo) Thú vị khi thưởng thức "chẳm chéo" ở Mộc Châu Có lẽ người miền xuôi lên Tây Bắc quá ấn […]
Lên Mộc Châu hay Tây Bắc mùa này, hoa quả không có nhiều, song có một món ăn chơi thú vị không thể bỏ qua: Chăm chéo (nhót xanh cuốn bắp cải, chấm chẳm chéo)
Thú vị khi thưởng thức "chẳm chéo" ở Mộc Châu
Có lẽ người miền xuôi lên Tây Bắc quá ấn tượng với món nhót xanh cuốn bắp cải, rau mùi, chấm với “chẳm chéo”, cho nên cứ truyền tai nhau rằng lên Tây Bắc phải tìm ăn bằng được món “chẳm chéo”. Kỳ thực, “chẳm chéo” là tên của một món chấm, còn ăn nhót, ăn mận, ăn sim cùng “chẳm chéo” người Thái (Tây Bắc) gọi chung là ăn chua (Kin Xổm).
Món đặc trưng nhất là bắp cải cuốn nhót. Món ăn đã làm nên đặc trưng của người Thái. Đầu tiên là phải chọn những chùm nhót xanh vừa thành quả chưa lâu. Có người thích ăn quả thật non, nhưng có lẽ nhót đạt tiêu chuẩn nhất là khi vừa đủ tầm, không non quá mà cũng không già quá, lớp phấn chỉ mới trăng trắng. Quả nhót phải xanh mướt, hơi mềm mềm, chưa mọng nước và chua rôn rốt, lại cũng thoảng qua vị chát nữa! Xong nhót rồi, bạn cần chọn những lá bắp cải vừa tầm, không già, không non quá, trắng nõn nà. Thêm vài lát tỏi, lá rau mùi, ít gừng thái lát nữa là được.
Quan trọng nhất là bát nước chấm, chắc ngoài Tây Bắc không đâu có: bát “chẳm chéo” là sự hòa quyện của những: tỏi khô, (nhưng phải đúng là tỏi Tây Bắc mới có mùi, vị cay đặc trưng, tỏi tàu – củ to, mọng nước không ra vị của nó), gừng, ớt, rau mùi, lá tỏi… tất cả đều giã nhuyễn, trộn vào chút nước mắm hoặc muối, mì chính hoặc một chút đường.
Thế rồi khi đã tề tựu đông đủ, tất cả nguyên liệu được bày ra, mọi người quây quần lại cắt nhót, cắt bắp cải, đặt những miếng nhót, rau mùi, lá tỏi xanh non mỡ màng, miếng gừng vàng ươm, từ từ cuốn vào lá bắp cải và khẽ chấm vào bát chéo, vừa ăn vừa râm ran những chuyện trên trời dưới biển…
Người Thái ăn chua không thể ăn một mình, phải có bạn, phải túm năm tụm ba. Là món ăn dân giã nên có khi người ta đứng mà ăn cũng được, vừa ăn vừa cười nói, những câu chuyện tếu táo như là một thứ gia vị đặc biệt khiến món ăn ngon hơn. Nếu cứ yên lặng mà ăn thì mất thú, mà vừa ăn lại vừa xuýt xoa vì vị chua của quả kết hợp với vị cay nồng của các gia vị khác nó mới ngon! Thú ăn vặt này đôi khi lại là biện pháp hữu hiệu để tăng thêm tình đoàn kết, gắn bó giữa mọi người. Nếu bạn là một khách lạ đến thăm đúng lúc tập thể đang ăn chua, tất nhiên mọi người chẳng thể nào để bạn quay ra hay ngồi thu lu một góc cả, người ta sẽ mời nhiệt tình. Và bạn hãy cứ xà vào, cũng phải cuốn, chấm, xuýt xoa, cũng cười đùa hối hả. Thế là chỉ sau mấy phút bỡ ngỡ bạn đã có thể trò chuyện với họ như đã quen nhau lâu lắm rồi.
